شب شکنی یا قطع دوره تاریکی، به عملی گفته میشود که در آن دوره تاریکی شبانه گیاهان با تابش نور مصنوعی قطع میشود. این عمل برای برخی از گیاهان که به طول دوره تاریکی حساس هستند، ضروری است تا به مرحله گلدهی و میوهدهی برسند. در گلخانهها، شب شکنی به منظور کنترل زمان گلدهی و افزایش تولید محصولات استفاده میشود.
گیاهان حساس به طول دوره تاریکی:
گیاهان از نظر پاسخ به طول دوره تاریکی به سه دسته تقسیم میشوند:
* گیاهان روز کوتاه:
* این گیاهان در صورتی گل میدهند که طول دوره تاریکی شبانه از یک حد معین بیشتر باشد.
* شب شکنی در این گیاهان باعث جلوگیری از گلدهی میشود.
* برخی از گیاهان روز کوتاه عبارتند از:
* داوودی
* بنت قنسول
* سویا
* گیاهان روز بلند:
* این گیاهان در صورتی گل میدهند که طول دوره روشنایی روزانه از یک حد معین بیشتر باشد.
* شب شکنی در این گیاهان باعث تحریک گلدهی میشود.
* برخی از گیاهان روز بلند عبارتند از:
* کاهو
* اسفناج
* چغندر قند
* گیاهان بیتفاوت:
* این گیاهان به طول دوره تاریکی و روشنایی حساس نیستند و در هر شرایطی گل میدهند.
* شب شکنی تأثیری بر گلدهی این گیاهان ندارد.
* برخی از گیاهان بی تفاوت عبارتند از:
* گوجه فرنگی
* خیار
* فلفل
اهمیت شب شکنی در گلخانه:
* کنترل زمان گلدهی: با استفاده از شب شکنی، میتوان زمان گلدهی گیاهان را به دلخواه تنظیم کرد.
* افزایش تولید محصولات: شب شکنی میتواند باعث افزایش تولید محصولات در برخی از گیاهان شود.
* تولید محصولات خارج از فصل: با استفاده از شب شکنی، میتوان محصولات خارج از فصل را در گلخانه تولید کرد.
نکات مهم در شب شکنی:
* شدت نور مورد استفاده در شب شکنی باید کم باشد.
* مدت زمان شب شکنی باید متناسب با نوع گیاه باشد.
* زمان مناسب برای شب شکنی، اواسط شب است.