جدال

برای مناظره‌هایم با جنگ طلبان در بی‌بی‌سی از مردم ایران عذرخواهی میکنم

سوم بهمن نود و چهار با مجید محمدی در بی‌بی‌سی درباره شرکت یا تحریم در انتخابات مجلس مناظره‌ای کردم که تبدیل شد به بحثی داغ درباره اصلاح یا براندازی. بعد از ممنوع التصویر شدنم در بی‌بی‌سی همان فرمول و دوقطبی در مناظره‌های بسیاری در این رسانه تکرار و‌ عملا تبدیل به الگویی ثابت شد: یکسو سخنگویان منافع ملی و یکسو هم مجید محمدی‌هایی که صراحتا و بدون پرده‌پوشی و با تندترین الفاظ مداخله نظامی یا جنگ اقتصادی (تحریم) را تئوریزه میکردند.
این فرم و قالب آنقدر تکرار شده که حالا دیگر عادی به نظر می‌آید. امروز دیگر در ذهن مخاطب، گفتمان منافع ملی و گفتمان حمله نظامی به ایران دو نوع محصول متناقض و غیرقابل جمع شدن نیستند. بلکه دو محصول «متفاوت» ولی هم‌ردیف ‌و هم‌عرض و هم قفسه‌ در فروشگاه عقیدتی سیاسی بی‌بی‌سی فارسی هستند. و وقتی تعارض به تفاوت تبدیل شود، و دو اندیشه متخاصم اینقدر نزدیک به هم چیده شوند، و یکدیگر را تداعی کنند و هم‌بسته و مکمل منطقی یکدیگر شوند، در سطح ناخوداگاه قابل جایگزینی با یکدیگر هم میشوند.
بعد از دو سال و نیم فکر میکنم فارغ از محتوای آنچه در آن مناظره‌ها گفته شد یا فارغ از اینکه مخاطبان کدام سوی مناظره‌ها را محق تر دانستند، صرف مناظره با تندروترین و صریح‌ترین و بیشرم‌ترین جنگ‌طلبان، چیزی جز مشروع‌سازی و عادیسازی و قبح‌زدایی از گفتمانی بدون ریشه در جامعه ایران و تایید یک دوقطبی کاذب نبوده‌. از نقشی که شخصا در این روند و فرایند عادی سازی و تقویت مشروعیت گفتمان جنگ طلبان داشته‌ام، و ازینکه بدون آنکه دانسته باشم اجازه دادم اینگونه ، پیچ و مهره چنین ماشین ایدئولوژیک عظیم و هوشمندی شوم، از مردم ایران عذر میخواهم.

علی علیزاده. سیزده خرداد نود و هفت. لندن