ایران گردی

تپه باستانی قلایچی
تپه قلایچی مربوط به عصر آهن است و در شهرستان بوکان، روستای قالایچی واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۳۸۲۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
حدود ۴۰۰ آجر لعابدار در این منطقه تاکنون کشف شده که نشان از اهمیت بالای قلایچی و به احتمال زیاد این منطقه همان شهر زیرتو یا ایزیرتو پایتخت مانایی‌ها است.
روستای قلایچی در دوازده کیلومتری شمال شرقی شهر بوکان قرار دارد. برای اولین بار در سال ۱۳۶۳ ش کاوش‌های باستانی‌شناسی به سرپرستی «اسماعیل یغمایی» در این تپه صورت گرفت و آثاری از هزاره اول ق. م در اثر این حفاری‌ها نمایان گشت.
متاسفانه قبل از اینکه کاوشهای باستانشناسی بر روی این مجموعه صورت بگیرد بصورت غیر قانونی کاوشهایی انجام گرفته که مجموعه ای نفیس از آجرهای لعابدار و اشیای قیمتی کشف شده در قلایچی سر از بازارهای خرید و فروش عتیقه در آورده است .
هم اکنون بسیاری از اشیاء این مجموعه توسط مجموعه داران خصوصی یا در موزهای خارجی مانند (موزه ملی توکیو ، موزه شرق باستان ، توکیو ، و مرکز فرهنگی خاورمیانه ژاپن) خریداری شده و نگهداری میشود.
از جمله آثار به دست آمده در آن فصل، آجرهای منقوش و معبدی به شکل صلیب است که برخی از دیوارهای آن را با گل آخری رنگ آمیزی کرده بودند.
از دیگر آثار به دست آمده از این تپه علاوه بر معبد مرکزی، برج‌ها و دیوارهای مربوط به آن، حیاط سنگ‌فرش، پله‌هایی که به این حیاط متصل می‌شود، اتاق‌هایی با اندود گل آخری و نقاشی‌هایی با رنگ‌های سیاه و آبی و آجرهای منقوش دارای موضوعات انسانی، هندسی و گیاهی است.
با توجه به مدارک سفالی و آثار موجود به نظر می‌رسد که این مجموعه مربوط به دوره حکومتی مانا در شمال غرب ایران باشد.
در کاوش های محوطه قلایچی کتیبه‌ای به خط آرامی کهن کشف شده که بر اساس خوانش آن می‌توان ادعا نمود که این محوطه همان ازیرتور (ایزیرتو)، مرکز دولت مانا است.
@irantouris

غار دوکچی بوکان
بوکان یکی از زیباترین و خوش آب و هواترین شهرهای استان آذربایجان غربی است. این شهر کردنشین و مشهور طبیعتی چشم نواز دارد که یکی از جلوه های طبیعت زیبای این شهر بدون شک غارهای دوکچی و قلایچی هستند.
غار دوکچی در ۱۴ کیلومتری شمال شرقی شهرستان بوکان واقع شده است و در ارتفاع ۱۷۲۰ متری از سطح دریا قرار دارد. انواع چکنده، آبشار سنگ و چکیده ستون را در غار دوکچی می‌توان مشاهده کرد.
غار دوکچی از غارهای نمونه و بی مانند ایران است ؛ نمونه از جهت وجود انواع چکنده، چکیده ستون، آبشار سنگ و به سبب وجود دو چکیده غول پیکر به ارتفاع ۱۲ متر و قطر ۶ متر که همانند دو نگهبان اقتدار خود رو به هر بیننده ای نشان می دهد. دهانه ورودی این غار زیبا دارای ابعاد یک متر در شصت سانتی متر است.
پیمایش این غار تنها با ابزار مناسب غارنوردی امکان پذیر است. پس از عبور از ورودی غار سنگی بزرگ در ابتدای مسیر مشاهده می نمایید که برای پیمودن باقی مسیر تا کف غار کمک بسیار مناسبی است.
پس از طی مسافتی 12 متری به کف غار می رسید. غار دارای دالان های عمودی متعددی است. برای رسیدن به طبقات پایین تر باید یک فرود 18 متری دیگر را انجام بدهید.
دمای درون غار به شکل محسوسی خنک­تر از محیط بیرون غار است. با فرود دوم و پیمایش غار به تالاری بسیار زیبا و چشم نواز برخورد می کنید. این غار زیبا در بین غارنوردان با نام بهشت آهکی شناخته می شود.
در این غار دو ستون چکیده بلند بالا به چشم می خورد که هر کدام 12 متر طول دارند. این چکیده های بلند بالا بسیار قطور بوده و قطر هر کدام برابر با شش متر است.
اغلب از این دو ستون به عنوان نگهبان های غار یاد می شود. کف غار نیز با مرجان هایی آهکی پوشیده شده است. پس از عبور از تالار اول وارد تالار دوم می شوید که بسیار زیبا و منحصربفرد است.
در این تالارها حوضچه هایی کوچک مملو از آب به چشم می خورد که مملو از املاح معدنی و آهک است. هر یک از تالارها شاخه های فرعی بسیاری دارند. این غار توسط غارنوردان بوکانی و با پرس و جو از افراد محلی کشف شده است.
@irantouris

موزه ی آثار تاریخی خوی
خوی یکی از قدیمی‌ترین مراکز تمدن در شمال غرب ایران است. این شهر تاریخ پرفراز و نشیبی داشته و شاهد وقایع تاریخی مختلفی بوده است.
خوی ، در گذشته مركز اقتصادی بوده، اما در دوره‌های مختلف تاریخی به علت وجود سوانح طبیعی و غیره شهر قدیمی از بین رفته و به تدریج شهری جدید در کنار آن به وجود آمده است. گفته می‌شود قدمت خوی به سه هزار سال پیش بازمی‌گردد.
موزه خوی در یک عمارت یک طبقه، با وسعتی بالغ بر ۲۵۶ متر مربع، متشکل از دو سالن و یک تالار کوچک برپا شده است. این موزه در سال ۱۳۴۸، احداث و در سال ۱۳۵۸، بخش‌های دیگری همچون سه تالار کوچک دیگر به آن افزوده شد.
با مجموعه‌ای بالغ بر بیش از دو هزار قطعه، موزه خوی یکی از ۱۰ موزه غنی کشور به‌شمار می‌رود.
در موزه خوی اشیاء مربوط به سه دوره پیش از تاریخ ، دوره تاریخی و دوره اسلامی به نمایش گذاشته شده است. از آثار با ارزش دوره تاريخي اين موزه مي توان به گل مهرهاي دوره ساساني و سكه هاي دوره اشكاني و ساساني اشاره كرد.
اشیاء به نمایش گذاشته در موزه خوی شامل موارد زیر است:
1) انواع ظروف سفالی مربوط به دور های مختلف ماقبل تاریخ و تاریخی
2) انواع ظروف و ادوات حرب مربوط به دوره قبل از اسلام و بعد از آن
3) ظروف چینی وشیشه ای مختلف که دارای نقشهای ظریف وبسیار هنرمندانه ای هستند و اکثر مربوط به دوره قاجاریه می باشند.
و....
مهم ترین اشیاء موزه خوی کتیبه سنگی متعلق به دوره شاه طهماسب صفوی در بردارنده فرمان شاه طهماسب مبنی بر معافیت بازاریان خوی از پرداخت مالیات می باشد که در همین شهرستان کشف و هم اکنون در اختیار این موزه می باشد
@irantouris

مسجد سیدالشهدای خوی
یکی از بناهای تاریخی استان آذربایجان غربی مسجد سیدالشهدا شهر خوی است. این مسجد تاریخی که در بافت قدیمی شهر خوی قرار گرفته است روبروی بازار تاریخی این شهر قرار دارد.
مسجد سیدالشهداء خوی‌ مسجدی است که در ضلع شمالی خیابان انقلاب شهرستان خوی واقع شده و از آثار دوره قاجار است.
این مسجد تاریخی که هنوز هم یکی از مساجد مهم و تاثیرگذار شهر است در دوره قاجاریه ساخته شده و تاریخ دقیق ساخت آن سال 1226 هجری قمری ذکر شده است.
نقشه مسجد مستطیل است و تا ارتفاع ۶۰ سانتی‌متر با سنگ و بقیه آن با آجر ساخته شده و شبستان یک طبقه دارد. ستون‌های شبستان سنگی و از نظر نظم و دقت در کاربرد آجر، بسیار جالب توجه است.
این مسجد که قریب به هشتصد متر مربع وسعت دارد در واقع بخشی از یک طرح بزرگ مسجد و مدرسه بوده است که ساخت آن بنا به دلایلی ناتمام مانده است.
سنگ بنای اولیه این مسجد تاریخی توسط احمد خان دنبلی گذاشته شده است. وی قرار بود این بنا را پس از ساخت به فتحعلی شاه قاجار پیشکش نموده و نام آن را مسجد شاه بنهد.
در طرح اولیه مسجد به همراه دو مدرسه در چپ و راست این بنا طراحی شده بوده است. بنابر برخی اسناد تاریخی کار ساخت مسجد و مدرسه ها آغاز می شود و حتی مصالح لازم برای ساخت بنا نیز مهیا می شود اما با مرگ وی و وقوع برخی حوادث دیگر کار ساخت این بنای زیبا ناتمام باقی می ماند.
سال ها بنا به همین صورت به حال خود رها می شود تا اینکه در نهایت در سال 1317 هجری قمری امام جماعت شهر خوی که میرزا یحیی نام داشته است به همت اهالی و پیگیری خیرین شهر کار ساخت مسجد را با کمک مردم خوی به اتمام رسانده و مسجد را مورد بهره برداری قرار می دهد.
@irantouris

معرفی حمام تاریخی میرزا رسول
مهاباد، شهری است تاریخی، مملو از جاذبه‌های گردشگری و دیدنی‌های طبیعی که در استان آذربایجان غربی قرار دارد. در سفر به مهاباد همراه شما هستیم. در ادامه این مقاله جاذبه ها را دنبال کنید.
حمام میرزا رسول مربوط به دوره صفوی است و در مهاباد، ضلع شرقی خیابان سید نظام واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۹ اسفند ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۸۴۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این حمام تاریخی در مرکز شهر مهاباد و در نزدیکی بازار قدیمی میدان آرد در محل تقاطع خیابان طالقانی و خیابان سید نظام و در نزدیکی مسجد جامع مهاباد واقع شده است که یکی از شلوغ ترین خیابان های شهر مهاباد است.
این حمام تاریخی به سان اغلب بناهای تاریخی شهر مهاباد همانند مسجد جامع این شهر با آجرهای سرخ رنگ زیبایی ساخته شده که جلوه زیبایی به بنا داده است.
این منطقه از گذشته های دور بسیار پرتردد بوده به طوری که حمام بر سر راه سه بازار اصلی شهر با نام های بازار جولکان، بازاز قیصریه و سرای کریم خان قرار داشته است.
قرار گیری حمام در این نقطه صرفا جهت سهولت دسترسی همگان به حمام بوده و نشان از اهمیت آراستگی و نظافت در بین مردم داشته است.
حمام از جنس سنگ و آجر با ملاط گچ و ساروج است و به غیر از تزئینات آجرچینی که به نظر می رسد متعلق به دوره قاجار است تزئینات دیگری در آن به چشم نمی خورد. ورودی اصلی این حمام از داخل بازار بوده است که متاسفانه در طول زمان مسددپود شده و اکنون تغییر کاربری داده است. ورودی فعلی حمام نیز در سال های بعد ساخته شده است. به سان اغلب حمام های ایرانی با عبور از دالان ورودی وارد فضای سربینه می شویم. در فضای سربینه گنبدی تعبیه شده است که دارای نورگیرهایی برای تامین نور مورد نیاز حمام در طول روز است.
کاشی کاری های موجود در ازاره سربینه متعلق به دوره اخیر است و پس از مرمت های صورت گرفته به حمام الحاق شده است. طاق های متعدد در کنار تویزه هایی که با آجرچینی آراسته شده اند از دیگر زیبایی های سربینه است.
دالانی رابط بین فضای سربینه و گرمخانه است به طوری که داخل گرمخانه را از دید ساکنین سربینه محفوظ نگاه می دارد. در فضای گرمخانه نیز گنبدی با چندین نورگیر به چشم می خورد که وظیفه تامین روشنایی را برعهده داشته است اما اندازه گنبد سربینه و گرمخانه با یکدیگر متفاوت است که در نوع خود جالب توجه است.
خزینه حمام نیز در این قسمت تعبیه شده است. این حمام پس از بازسازی در سال های اخیر به عنوان موزه مردم شناسی مورد بهره برداری قرار گرفته است.
@irantouris

محوطه تاریخی برده کنته مهاباد
محوطه تاریخی یا تپه باستانی به مکان‌هایی گفته می‌شود که در آن، اسنادی از فعالیت گذشته انسان‌ها حفظ شده و گاه توسط محققان و کاوشگران به‌عنوان یک سند باستان‌شناسی ثبت شده است.
گستره یک محوطه تاریخی یا تپه باستانی می‌تواند از چند نشان مخروبه روی زمین تا ساختمان‌های مورد استفاده را شامل شود.
یکی از جاهای دیدنی مهاباد که بسیار مورد توجه گردشگران و همچنین مورد توجه مردم منطقه می
باشد محوطه باستانی برده کنته است.
یکی از آثار کهن و باستانی بسیار ارزشمند و با شکوهِ بازمانده از حکومت{مانناییها mannaeans} در مهاباد که با گذشت هزاران سال همچنان استوار و پا بر جاست، آتشکده ی کهن و خاموش برده کنته می باشد.
محوطه باستانی برده کنته در فاصله ی حدود ۶ تا ۷ کیلومتری شمال شهر مهاباد بر سر راه مهاباد به ارومیه و در نزدیکی روستای یوسفکند واقع شده است.
بنای برده کنته بر دشت و ویرانه های (شارویران « sharwiran » شهر ویران) می نگرد و در پنج کیلومتری سمت راست روستای دریاز} یا دریاس قرار گرفته که بطلمیوس یونانی نیز از آن با نام داریوسا (daryusa)به عنوان یکی از شهر های ماد یاد کرده است و نیز مشرف بر دخمه و آرامگاه ماننایی- مادی فقره قا (faqraqa) می باشد .
آتشکده ی برده کنته محوطه ای است سنگی با پله های سنگی بیشمار کنده شده به دور آن. این محوطه ی باستانی مربوط به هزاره قبل از میلاد میباشد، یعنی روزگار شکوه و قدرت مانناییها در این منطقه.
تا کنون هیچ نوشته ای یافته نشده که بر ما معلوم دارد نام اصلی این بنا چه بوده است.ساکنان شهرویران این بنا را برده کنته می خوانند که اشارتی است به قداست سنگ در باورهای مردمان این سرزمین برده کنته لغت مرکب کردی است متشکل از سه کلمه برد (bard) به معنای سنگ و کن(kon) به معنای حفره و گودال و سوراخ و تَه پسوند داشتن که در مجموع معنای سنگ حفره دار را می‌دهد که طبیعتاً اسم بی مسمایی نیست.
البته کن در زبان کردی میتواند معنای دیگری هم داشته باشد،شاید کُن (kun) به معنای کهن و دیرین باشد یعنی اینکه برده کنته دو معنی میتواند داشته باشد:اول سنگ حفره دار و سوراخ و دیگر سنگ کهن و دیرین.
این بنا از جمله مکان های بزرگ و مقدس شهر باستانی داریوسا یا شهرویران کنونی بوده و برای مردم و ساکنین این شهرمکانی بسیارمورد احترام و مقدس بوده است و همواره درآنجا مراسمات ویژه و آیینی خویش را برگزار می کرده اند.نام این مجموعه نشان از اهمیت و قداست سنگ در تاریخ این سرزمین دارد.
@irantouris

بداق سلطان مهاباد
مهاباد یا مه آباد نامیست برای پیغمبری کهن که فردوسی زردشت پیغمبر را نیز جزو خانواده‌ی مهابادیان قلمداد کرده است. کیومرث پیغمبری بوده که او را مهاباد خوانده اند و نسل آدمی از او پدید آمده است (سرجان ملکم، تاریخ ایران) و هم چنین در کتاب دبستان المذاهب آمده است بزرگترین پیامبر و شاه و پدر آدمی در این دوره و روزگار مه آباد بوده که به آذر هوشنگ نامور گشته و کتابش کلامیست یزدانی.»
شهر پیشین و باستانی نزدیک مهاباد به نام دریاس (دریاز) وجود داشته که امروزه خرابه هایی از آن برجای مانده و تنها روستایی نزدیک این شهر باستانی به همان نام به وجود آمده، شهر مهاباد در گذشته سابلاغ و ساوجبلاغ مکری نامیده میشد.
سابلاغ واژه ای است ترکی به معنی چشمه سرد. در سال ۱۳۱۴ به دستور رضاشاه به همان نام باستانی اش مهاباد که یادآور زندگی قوم ماد در این دیار است نامگذاری شد.
مهاباد امروزی در دوره ی صفویه قصبه ای در حد شهری کوچک با چشمه ساران و باغ ها و بساتین زیبا بود و آن شکوه و اعتبار گذشته های دور را نداشته است.
امیر شیره بیگ مکری در سال ۱۰۳۴ هجری قمری مکریان را از چنگ قزلباشان رهانید و شهر ساوجبلاغ (مهاباد‌فعلی) را مرکز حکمرانی خویش قرار داد.
بداق سلطان یا بداغ سلطان فرزند شیر خان از نوادگان صارم بگ مکری و حکمران مهاباد در دوران صفویه بوده است.
« بداغ سلطان از سال ۱۰۶۳ تا ۱۱۱۱ هجری قمری حکمران منطقه ی عمومی مهاباد با وسعت زیادی بوده و از جمله آثار باقیمانده از وی مسجد جامع سرخ یا مدرسه شاه سلیمان صفوی است که شاهکار معماری منطقه است و از دیگر آثار منسوب به دوره وی پل سرخ و پل بداغ سلطان و بندهای لج و داره لک میباشد.
کؤخی کورتةک در روستای رةفتة سردشت) نیز از آثار منسوب به وی میباشد. از دیگر اقدامات ارزشمند وی احداث کتابخانه‌ای بزرگ و ارزشمند بوده است که در سال ۱۷۳۰ میلادی آن را تأسیس نموده و وقف دوستداران و شیفتگان علم و دانش کرد.
مقبره بداق سلطان، در قسمت جنوب غربی شهر مهاباد قرار دارد. این بنا بر روی تپه ای واقع شده است. آن جا قبرستانیست کهنه که به واسطه قرار گرفتن آرامگاه بداغ سلطان در آن قبرستان (بداغ سلطان) نامیده می شود و همچنین به گومبه زان (گنبدان) نیز مشهور است.
@irantouris

پارک جنگلی شیخ تپه
ارومیه یکی از شهر های معروف ایران در زمینه گردشگری محسوب می شود و گردشگران داخلی و خارجی بسیاری به این شهر سفر می کنند.
ارومیه دارای کلیسا ها، مساجد و خانه های قدیمی، منابع طبیعی، شیرینی و غذا های محلی و همچنین صنایع دستی فراوانی است که آن را به یکی از مقاصد گردشگری معروف ایران تبدیل کرده است. از جمله منابع طبیعی ارومیه که یکی از تفریحات این شهر نیز محسوب می شود، پارک جنگلی شیخ تپه است.
پارک جنگلی شیخ تپه در ناحیه جنوب شرقی شهر ارومیه واقع شده و دارای وسعت حدودا 44 هکتاری می باشد. این پارک جنگلی سرسبز در واقع بر ارتفاعات مشرف به شهر و در جوار تپه باستانی شیخ تپه قرار گرفته است.
جالب است بدانید که شیخ تپه، از جمله تپه های باستانی است که به زمان ماد ها تعلق داشته و قدمت آن به پیش از دوران رواج دین زرتشت باز می گردد.
البته لازم به ذکر است که امروزه با گسترش ساز و ساخت های شهری، شیخ تپه به کلی نابود شده و اثری از آن باقی نمانده است.
این پارک جنگلی که بر فراز ارتفاعات مشرف به شهر ارومیه و در ضلع جنوب شرقی این شهر قرار گرفته است قریب به 44 هکتار وسعت دارد. در میدان منتهی به آن پارک خوشه انگوری قرار گرفته است که نماد شهر ارومیه است.
درخت های کهنسال این پارک جنگلی سرسبز که درست در حاشیه شهر ارومیه قرار گرفته است نیز سبب شده تا خانواده های بسیاری برای بهره مندی از آب و هوای مطبوع و طبیعت چشم نواز این پارک به شیخ تپه مراجعه نمایند. قرار است شهرداری ارومیه طی یک طرح کلان شهری وسعت این پارک جنگلی را به بیش از 200 هکتار افزایش دهد.
پارک شیخ تپه ارومیه با نمای زیبایی از شهر ارومیه در ردیف وسیع ترین فضاهای سبز در محدوده شمال غرب کشور قرار می گیرد که از اهمیت بسیاری برخوردار است.
این پارک در روزهای تعطیل و تعطیلات آخر هفته مملو از حضور خانواده های ارومیه ای است که برای تفرج و استراحت به شیخ تپه می آیند.
@irantouris

چشمه آب معدنی کوه زنبیل ارومیه
در استان آذربایجان غربی چشمه های متعددی با خواص درمانی قرار دارد که یکی از این چشمه های آب معدنی با خواص درمانی بسیار چشمه آب معدنی کوه زنبیل است.
چشمه های خروشان و آب های زلال و البته گاهی درمانی از زیبایی های خدادادی این خطه از ایران عزیزمان است که باید از آنها استفاده کرد و همیشه محافظ آن ها بود تا برای آیندگان باقی بماند.
این کوه که بیشتر با نام زنبیل داغی شناخته می شود در مجاورت دریاچه ارومیه و در محدوده دهستان نازلو چای و در نزدیکی روستای سپرغان قرار گرفته است.
تا قبل از خشک شدن دریاچه ارومیه فاصله این کوه تا ساحل دریاچه چیزی در حدود یک کیلومتر بود. فاصله این کوه تا شهر ارومیه چیزی در حدود 35 کیلومتر است.
مردم محلی اطراف این چشمه را با سنگ ها دست چین کرده اند . بر روی سنگ ها آثاری از رسوب آهن به چشم می خورد. چشمه به صورت یک حوضچه دایره ای شکل دیده می شود که به زیبایی دور تا دورش را سنگ ها فرا گرفته اند.
شعاع این حوض دایره ای شکل چیزی در حدود دو متر و عمق آن نیز بین بیست الی بیست و پنج سانتی متر است. چشمه در وسط این حوضچه قرار گرفته است و آب آن دمایی ولرم دارد و نکته جالب آنجاست که در تمام طول سال تقریبا دمای آب چشمه ثابت باقی می ماند.
آب خروجی از چشمه همراه با گازهایی خارج می شود که به وضوح قابل مشاهده است. بر طبق نظر بومیان منطقه آب چشمه برای درمان دردهای مفصلی و مشکلات پوستی بسیار موثر است.
در آب این چشمه مقادیر بالایی از بی کربنات سدیم، منیزیم، آهن و سولفات است که به وضوح میتوان رد این عناصر را بر روی رسوبات اطراف چشمه مشاهده کرد.
خروجی آب چشمه با خشکسالی های اخیر به شدت کاهش پیدا کرده بود اما در حالت عادی دئر هر ثانیه چیزی در حدود 10 لیتر آب از این چشمه خارج می شده است.
@irantouris

چشمه های درمانی آب گرم هفت آباد ارومیه
یکی از جلوه های زیبای طبیعت در استان آذربایجان غربی چشمه آب گرم هفت آباد است. این چشمه در محدوده شهرستان ارومیه و در 45 کیلومتری شهر ارومیه قرار گرفته است. چشمه در بخش سیلوانه و در مجاورت روستایی قرار دارد که آن نیز هفت آباد نامیده می شود.
این چشمه ی زیبا از دیدنی های اطراف ارومیه بحساب می آید که نه تنها برای مردم بومی منطقه بلکه برای گردشگران و مسافران نیز بسیار زیبا و جالب می باشد.
روستای هفت آباد دارای سه چشمه آبگرم است. بر روی چشمه اصلی که در زمین یکی از اهالی روستا قرار گرفته، استخری توسط مالک ساخته شده ‌است.
دو چشمه بعدی در بستر رودخانه باراندوز چای قرار دارند. این چشمه‌ها به شکل استوانه‌ای با قطر 30 سانتی‌متر همراه با گاز CO2 از دل زمین می‌جوشند.
همچنین تعدادی چشمه‌های کوچک نیز در نقاط مختلف رودخانه به چشم می‌خورند. رسوبات تراورتنی اطراف چشمه‌ها و حباب‌های گاز سطح آب، سبب شناسایی چشمه‌ها می‌شوند.
آب چشمه‌های آب گرم هفت آباد، چنان با فشار و همراه با گاز از بستر رودخانه خارج می‌شود، که همچون فواره تا ارتفاع 10 سانتی متری از سطح آب بالا می‌آید.
محدوده این دو چشمه با تکه‌های سنگ از رودخانه جدا شده و حوضچه‌ای طبیعی در این نقطه ایجاد کرده‌ است. به دلیل فشار آب چشمه، آب رودخانه نمی‌تواند وارد این حوضچه شود.
آب چشمه ‌های هفت اباد بین 32 تا 34 درجه سانتی‌گراد حرارت دارد. به طور معمول علت گرمای آب چشمه‌ها، مجاورت با آتشفشان است.
@irantouris

دره قاسملو ارومیه
از زیباترین جاذبه های طبیعی ارومیه می باشد ، در زبان کردی به ((قاسملو)) و به ترکی ((خان دره سی)) نام دارد.
دره قاسملو یا دره شهدا در محور جاده ارومیه-اشنویه در استان آذربایجان غربی ایران قرار دارد. دره قاسمو در بهار بسیار دیدنی و زیباست. شما دوستداران طبیعت می توانید برای تفریح سالم برای عید نوروز به این دره خوش آب و هوا سفر کنید.
دره قاسملو یکی از تفرجگاه های اصلی و از جمله جاهای دیدنی ارومیه است که در فاصله 35 کیلومتری جنوب غربی ارومیه قرار گرفته است.
این دره و منطقه شکار ممنوع آن به دلیل کشتارهای حزب دموکرات کردستان به رهبری عبدالرحمان قاسملو در بین مردم به این نام شهره شده بود.
وجود رودخانه‌های باراندوز و شهدا (قاسملو) و جویبارها و انهار مختلف و چشمه‌های متعدد بزرگ و کوچک و همچنین پوشش جنگلی و گیاهی دره شهیدان را علاوه از زیستگاه وحوش به یک منطقه تفریحی و گردشگری مبدل ساخته‌است.
منطقه شکار ممنوع خان دره سی (دره قاسملو) یل(دره شهدا) به دلیل داشتن جاذبه‌های طبیعی زیبا، یکی از تفرجگاهای ارومیه نیز می‌باشد.
به منظور احیای قوچ ومیش ارمنی که نسل آن در منطقه به علل مختلف منقرض شده بود، ۱۳۷۶ حدود ۲۰۰ راس از جزیره قویون داغی (کبودان) به این منطقه منتقل شد.
بعد از انقلاب و وقوع درگیری بین نیروهای ارتش و سپاه و حزب دموکرات و شهادت چند تن از نیروهای ایرانی به احترام خون مدافعان وطن نام این دره به دره شهدا تغییر پیدا کرد.
@irantouris

سنگ نبشته سقندل
سنگ نبشته سقندل (سیقین دل) در سینه كوهی به نام زاغی یا قیه در سه كیلومتری سمت شرقی ورزقان از توابع اهر قرار دارد به عبارتی روستای سقندل در ۷ کیلومتری شرق شهرستان ورزقان، در مسیر جاده اهر ورزقان واقع شده و کتیبه میخی اورارتوئی در سه کیلومتری این روستا بر دامنه کوه زاغی بر سینه سنگی یکپارچه و مرتفع منقور است. قدمت قوم اورارتوئی به سده پانزدهم تا سده ششم قبل از میلاد برمی گردد.سمت جنوبی سنگ مزبور که به شکل هرم ناقص است، را به صورت مستطیلی به طول ۱۱۶ سانتیمتر و عرض ۵۷ سانتیمتر صاف و صیقلی نموده ر و مشتمل بر ۱۰ سطر است. این کتیبه به ساردوی دوم ( ۳۳-۷۵۰ ق . م ) پسر آرگیشتی اول تعلق دارد و در آن از حمله به ناحیه کوهستانی پولو آدری و گشودن ۲۱ دژ و تصرف ۴۵ یا ۴۴ شهر در یک روز سخن می رود و فرمان سر دوری پسر ارگیشتی پادشاه اورارتوئی را در ده سطر به خط میخی بر آن حک کرده اند.
@irantouris

خانه دکتر قاسم اهری
خانه دکتر قاسم اهری واقع در خیابان حزب ا… از قدیمی ترین خانه های موجود در اهر است. این بنا دارای سرسرا و اتاق های متعدد است. زیباترین قسمت بنا نورگیرها و تزئینات داخل آن است این خانه تاریخی در اهر که از دوره قاجار به جا مانده و همچون کوشکی در داخل باغ بزرگی قرار دارد و دارای طنبی بزرگ با پنجره های زیبای اروسی و شومینه ای نقاشی شده می باشد که با 2 ورودی در طرفین به صورت قرینه احداث گردیده است البته گفتنی است پوسته نمای کنونی مربوط به دوره رضاخان می باشد و هم اکنون اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و دبیرخانه ستاد دائمی تسهیلات سفر شهرستان اهر در آن مکان مستقر می باشد. در سال ۸۴ پارکی به نام پارک دکتر قاسم اهری در مقابل این بنا توسط شهرداری احداث گردیده و مورد بهره برداری است . دکتر قاسم اهری از رجال سیاسی دوره رضاخان بوده است. این خانه در دوره های گذشته شاهد حضور رضاخان، محمد رضا پهلوی و دکتر اقبال نخست وزیر دولت وقت بوده استبنا خود در دوره قاجاریه ساخته شده اما پوسته نمای کنونی مربوط به دوره رضاخان می باشد و علاوه بر خود این بنا باغ پیرامون آن نیز با داشتن درختان قدیمی و تنومند دارای ارزش خاصی است.
@irantouris

جنگل های ارسباران

جنگل های ارسباران در دل طبیعت بکر و دست نخورده استان آذربایجان شرقی قرار دارد. جنگل ارسباران با وسعت بیش از ۷۰ هزار هکتار سرزمین پهناوری است که از شمال به رود ارس و از مشرق به مشگین شهر و مغان و از جنوب به سراب و اوجان و از مغرب به مرند و تبریز محدود است و شهرستان اهر را در بر می گیرد. بدون شک جنگل ارسباران از مکانهای دیدنی و تفریحی آذربایجان شرقی و همچنین ایران است. ارسبار یا آرازبار و قره داغ یا قراچه داغ نامهایی بودند که جنگل ارسباران در دورانهای مختلف به آنها معروف بوده است. از ویژگی های منطقه ارسباران شامل کوههای بلند و درختان گوناگون است که نگاه هر‎ ‎بیننده ای را مجذوب و حیران خویش می سازد و همچنین زیست گاه حیواناتی از جمله: خرس قهوه ای، خوک‎ ‎وحشی، روباه، شغال، گرگ، سیاه گوش و‎…. ، ‏ ‎پرندگانی از قبیل :کبک، کبک چیل، جی جاق، کلاغ نوک قرمز‎ ‎و‎ ‎پرندگان شکاری چون عقاب طلایی، شاهین و … همچنین از لحظ پوشش گیاهی دارای گونه های‎ ‎مختلف گیاهی منحصر به فرد سرخدار، ممرز، بلوط، فندق، گردو و سماق و‏‎ ‎‏ غیره می باشد‏‎ که گاه ‎از نظر تنوع در جهان بی نظیر است.
@irantouris

مسجد شیخ شهاب الدین اهری

اين بنا درضلع شرقي صحن بقعه شيخ شهاب الدين اهري، دربخش جنوبي شهر، واقع گرديده و به همراه ديگر بخش هاي اين بقعه، در دوره صفوي- به احتمال زياد، به روزگاه شاه عباس اول- برمزار شيخ ساخته شده است. مسجد، با طرح مستطيل شکل، با پوشش طاق و تويزه، مزين به گچبري، نقاشي و مقرنس کاري است.بخش عمده اي ازنماي داخلي مسجد، با گچبري و نقاشي تزيين يافته که ازاين نظر، با بقعه شيخ امين الدين جبرئيل درکلخوران اردبيل شباهت دارد و به نظر مي رسد که توسط يک استاد اجرا شده باشد. در سمت شرقي ديوار جنوبي اين مسجد، به ارتفاع يک مترو نيم، قاب کوچک مستطيل شکلي گچبري شده که در وسط آن، دستخطي ازشيخ بهاء الدين عاملي برجاي مانده است : “درعشر ثالث شهر شعبان المعظم درسنه ۱۰۱۸ به زيارت اين مزار فايض الانوار مشرف شدم. به قرآن مجيد که وقف مزار بود، تفأل شد که مرتبه شيخ شهاب الدين عليه التحية والرضوان دردرگاه خداوندي چه مقدار مي باشد، اين آيه کريمه به فال آمد: يبشرهم ربهم برحمة منه و رضوان “. چهار قاب ديگر نيز برروي همان ديوار گچبري شده که نوشته هيچ يک برجاي نمانده است.
@irantouris

منطقه حفاظت شده یاری قاری

منطقه حفاظت شده یاری قاری با وسعت ۷۱۴۴۲ در حوزه استحفاظی شهرستانهای اهر، سراب و هریس در شرق استان آذربایجان شرقی قرار گرفته است و متصل شدن آن به منطقه شکارممنوع انزان و کوه سبلان در شرق، رشته کوه های بزقوش در جنوب و ارتباط اکولوژیکی آن با ذخیره گاه زیست کره ارسباران و جلفا (پناهگاه حیات وحش کیامکی) در شمال در کنار تنوع منحصر بفرد اقلیم و توپوگرافی، این منطقه بعنوان یک کردیدور مهم حیات وحش علی الخصوص مسیر گدار قوچ و میش وحشی در مسیر سبلان – جلفا محسوب می شود.موقعیت جغرافیایی از جمله شرایط توپوگرافیکی و وضعیت اقلیمی منطقه موجب افزایش تنوع زیستگاهی و پراکنش گونه های گیاهی و جانوری در منطقه شده است و البته تنوع و تعدد چشمه های موجود در کنار توپوگرافی منحصربفرد در منطقه باعث افزایش فاکتورهای ضروری زیستی یعنی آب، غذا و پناهگاه شده است.
@irantouris

کاروانسرای جمال آباد میانه

«کاروانسرای جمال‌آباد»، در فاصله‌ی ۳۵ کیلومتری از شهر میانه و درون روستایی به همین نام قرار دارد که قدمت آن به سال ۱۰۶۵ هجری قمری بازمی‌گردد. البته «شارون»، نویسنده و جهانگرد مشهور تاریخ ساخت این کاروانسرا را در سال ۷۳۳ هجری قمری عنوان کرده که به دستور «غیاث‌الدین محمد» از وزرای «سلطان ابوسعید» از سلاطین مغول احداث شده است. متاسفانه با وجود تمام زیبایی‌ها و شکوهی که در دوران مختلف تاریخ از این کاروانسرا در کتب مختلف متونی ثبت شده است، امروزه شاهد خسارات جدی و قابل توجهی در این اثر کهن هستیم.
@irantouris

بارگاه امامزاده اسماعیل میانه

«آرامگاه امامزاده اسماعیل»، یکی از جاذبه‌های گردشگری مذهبی و بسیار محبوب در شهرستان میانه است که در ضلع جنوبی مسجد جامع این شهرستان و در قرن ۸ هجری قمری احداث شده است. بارگاه در بنای نخستین با مساحتی برابر با ۳۰ مترمربع و با گنبدی به ارتفاع ۶ متر ساخته شده است که با هنرمندی خیره‌کننده‌ای بخش بیرونی آن را با کاشی‌هایی به رنگ فیروزه‌ای تزئین کرده‌اند. این در حالی است که متاسفانه بر اثر تعمیرات و بازسازی‌های انجام‌شده در این بخش، شکل نخستین و هنرمندی‌های اولیه‌ی آن از بین رفته و بنایی که امروزه شاهد آن هستیم، تفاوت بسیاری با ساختمان اولیه دارد. این بارگاه ملکوتی متعلق به «کمال‌الدین بین سید محمد» از نوادگان امام صادق (ع) است که در بین گردشگران و اهالی از احترام و ارزش والایی برخوردار است.
@irantouris

پل دختر میانه

«پل دختر» یا «قیز کورپوسی»، یکی دیگر از آثار تاریخی در شهرستان میانه است که در فاصله‌ی ۲۰ کیلومتری از این شهرستان و روی رودخانه‌ی قزل‌اوزون، احداث شده است. متاسفانه مدرک یا نوشته‌ای که نشان‌دهنده‌ی تاریخ احداث آن باشد، وجود ندارد.
هنوز اسنادی که نشان‌دهنده‌ی سال ساخت پل دختر میانه باشد، به دست نیامده است

این در حالی است که با توجه به نقل قول‌های گردشگران و رجال سیاسی پس از تماشای پل، به نظر می‌رسد که متونی به خط نستعلیق، کوفی و نسخ بر بخش‌هایی از این سازه‌ی ایران کهن مشاهده شده که گویای زمان بازسازی و تعمیر آن بوده است. پل با سه دهانه‌ی بزرگ، پایه‌هایی آجری و مستحکم که روی آب‌برهای سنگی قرار دارد، ساخته شده است. داخل پایه‌ها می‌توان اتاق‌های کوچکی را مشاهده کرد که در ساخت آن‌ها دقت، ظرافت و هنرمندی بسیار به کار برده شده که امروزه پس از گذشت مدت‌ها همچنان در نگاه نخست، توجه گردشگران را به خود جلب می‌سازد.
@irantouris

پل شهر چای میانه

در فاصله‌ی ۱۲ کیلومتری از جنوب شهر میانه، اثری تاریخی روی رودخانه‌ی شهرچای وجود دارد که از انشعابات رودخانه‌ی قزل اوزن است، که به «پل شهر چای» نام‌گذاری شده است. این پل تاریخی در فاصله‌ی کمی از روستای «تازه کنده»، ساخته شده است که با توجه به اسناد تاریخی قدمت آن به دوران حکومت صفویان بازمی‌گردد. پل دارای ۲۳ چشمه با طاقی جناغی است و از این رو در بین مردم به «۲۳ پل» نیز شهرت یافته است. سازندگان این اثر کهن آن را با طولی برابر با ۲۶۰ متر و عرضی نزدیک به ۱۰ متر احداث کرده‌اند. آجر عمده‌ترین مصالح استفاده شده در احداث پل است و در ساخت پایه‌ها نیز از سنگ سفید استفاده شده است. پل تعمیرات متعددی را به خود دیده است که آخرین آن‌ها در دوران ولیعهدی «عباس میرزا»، انجام شده است.
@irantouris