ادبیات سینا

گار = صفت ؛ آموزگار ، آفریدگار و ...

      اسم + چی = اسم ؛ تلفنچی ، پستچی و..

      اسم + بان = اسم ؛ باغبان ، دربان و ...

      اسم + دان = اسم ؛ نمکدان ، قلمدان و..

      اسم + ستان = اسم؛ گلستان,هنرستان و

      اسم + گاه = اسم؛ سحرگاه ، شامگاه و..

      اسم + زار = اسم ؛ لاله زار و ...

      اسم + یه =اسم / صفت؛ خیریه، نقلیه و.

      اسم + ـَ ک = اسم؛عروسک،شهرک و..

      صفت + ـَ ک =اسم؛زردک،سرخک و..

      اسم + چه = اسم ؛ دریاچه، و ..

      اسم + مند = صفت ؛ هنرمند و ...

      اسم + ور = صفت ؛ نامور ، ...

      اسم + ناک = صفت ؛ ترسناک و...

      اسم + وار/واره = صفت / قید اسم ؛ امیدوار،ماهواره و...

      اسم + گین = صفت ؛ اندوهگین و ...

      اسم یا صفت + ین= صفت؛دروغین و..

تکواژها یی که مشتق نمی سازند عبارتند از : 

-  نشانه های جمع  ( ها  ،  ان  و  ی نکره ) ؛  آدم ها  ،  معلمان، ( ی )   کتابی خریدم

-  تر  و   ترین  در آخر صفت و قید  ؛  خوب تر  ،   بالا ترین 

-  پیشوند های  صرفی ؛  بـ  ،  می  و  نـ     می روم /نرو / بیاید

- شناسه های فعل  ماضی و مضارع فرقی نمی کند . 

-  ضمائر شخصی متصل که به اسم می چسبند . ـ م ،ـ ت ، ـ ش ، ـ تان  ، ـ تان ، ـ شان .

-  فعل های کمکی در ماضی نقلی    ام ،  ای  ،  است ،  ایم  ، اید  ، اند  .

به این وند ها تصریفی می گوییم وند های تصریفی تغییری در ساختمان کلمه ایجاد نمی کنند و به این خاطر مشتق نمی سازد .

انواع اسم مرکّب :

1)اسم+اسم = اسم :لاک پشت ، شاه توت ، دستمزد ، دام پزشک ،حاجی فیروز ،کارنامه ، آب گوشت ،کتاب خانه

2)اسم +بن ماضی = اسم ::کارکرد ، رهاورد ، صلاحدید،دستبرد ، دستاورد

3)اسم+بن مضارع= اسم : :آبکش ،خط کش ،خاک انداز ، مدادتراش ،دستبند ،گلگیر

4)صفت +اسم = اسم :سیاه مشق ، نوروز ،سپیدرود ،چهارپا ،سبزقبا

5)ضمیر+ بن مضارع =اسم : خودنویس ،خودتراش

6)صفت +بن مضارع = اسم :زیرگذر   زودپز   دور نما

7)صفت +اسم = اسم = بالا دست   زیرزمین    پس کوچه

8)اسم + صفت =صفت : قدبلند  ریش سفید پابرهنه

9)صفت +اسم =صفت :بدبخت  سفید پوست   بد گمان  بزرگ سال
10)اسم +بن مضارع=صفت :دروغ گو   خدا شناس  چادر نشین   محبت  آمیز