آزمایشگاه پژوهشی فضای سایبر دانشگاه تهران

ترجمه‌ی فارسی سخنرانی مهندس شکوهیان‌راد در دومین نشست کمیته‌ی موقت تدوین کنوانسیون بین‌المللی مقابله با جرایم سایبری سازمان ملل:

«بسم الله الرحمن الرحیم»
با سلام و عصر بخیر
ریاست محترم، سپاسگزارم از اختصاص وقت؛

مطالبی که مطرح می‌کنم، تأکید ویژه‌ای بر سه مورد از اهداف کمیته‌ی موقت دارد، شامل:

همکاری‌های بین‌المللی؛
کمک‌رسانی فنی؛
شاخص‌های پیشگیری؛

بررسی‌ها و مطالعات علمی ما حاکی از آن است که مقابله‌ی جهانی با جرایم سایبری بدون پایبندی به موارد زیر امکان‌پذیر نیست:

الف) در محور اقدامات پیشگیرانه (پیش از وقوع جرم)
تمامی پلت‌فرم‌ها باید نسبت به تأمین حدأکثری امنیت سرویس‌های خود متعهد باشند؛ چه در خصوص جرایمی که ذاتاً سایبری است نظیر دسترسی‌های غیر مجاز و چه در خصوص جرایمی که اصالت آنها سایبری نیست اما بر بستر سایبر رخ می‌دهد، مانند انتشار محتوای مجرمانه شامل محتوای پورن، محتوای توهین‌آمیز و همچنین محتوای منطبق با تروریسم.

ب) در محور اقدامات پیگیرانه (پس از وقوع جرم)
پلتفرم‌ها باید در مقابل مراجع ملی، نسبت به موارد زیر پاسخگو باشند:

اعلام هویت مجرم یا مجرمانه؛
ارائه ادله انتساب جرم؛
ارائه ادله وقوع جرم؛
پاسخگویی غیر تبعیض‌آمیز به کشورهای مختلف؛

سند بین‌المللی پیشین مبارزه با جرایم سایبری -مصوبه سال ۲۰۰۲ شهر بوداپست- در نسبت با جرائم امروزی پاسخگو نیست.
برای مثال در حوزه‌ی جرایمی که از طریق عوامل خودمختار هوش مصنوعی ایجاد می‌شوند و تا سطح #تسلیحات_خودمختار ارتقاء می‌یابند، جهان نیازمند قوانین به روز شده، همه جانبه و بر اساس مطالعات علمی است که تمامی بازیگران بین‌المللی اعم از حقیقی و حقوقی به آن پایبند باشند.

به‌طور کل عصر آتی، به‌شدت شاهد توسعه‌ی تکنولوژی‌های مبتنی بر هوش مصنوعی است. لذا این کنوانسیون باید علاوه بر جرایم سنتی، به تحولات آتی و #جرایم_نوپدید نیز توجه داشته باشد‌.

البته به این نکته‌ی راهبردی و بنیادین باید توجه داشت که وقوع جرائم سایبری بزرگ و اثرگذار در حوزه‌ی بین‌الملل، عموماً بدون حمایت دولت‌ها امکان‌پذیر نیست.

لذا متعهد شدن دولت‌هایی که از حوزه‌ی سایبر برای کسب منافع خود در سطح جهان استفاده می‌کنند؛ نظیر کشورهایی که با استفاده از