مفتاح

گزارش اجمالی؛

درس خارج فقه نظام‌های اسلامی

موضوع: نظام جامع خانواده در اسلام

آیت الله سیدمنذر حکیم، در درس خارج فقه نظام‌های اسلامی که از سوی دبیرخانه مفتاح برگزار گردید، مطرح کرد:

بحث ما در باب نظام تشکیل خانواده است.

شهید صدر در یافتن نظام دو روش ارائه کرد:

شهید صدر در نظام اقتصادی روش پیچیده‌ای را طی کرد و توانست از مجموع فتاوای فقها(به تعبیر ایشان احکام رو بنایی) به اصول زیرین این مجموعه راه پیدا کند و اصول مکتب اقتصادی اسلام را کشف نماید.

روش استنطاقی که در تفسیر موضوعی بیان کرد.

ایشان بر این عقیده بود که با استنطاق صحیح و کامل از آیات قرآن می‌توان به مواضع و دیدگاههای قرآن دست یافت.

در برخی تفسیرهای موضوعی متعارف قرآن، معمولا یک موضوع کلامی یا فلسفی متعارف را مطرح می‌نمایند و برای آن چند شاهدمثال می‌آورند. آسیب این روش تفسیر موضوعی این است که آیات قرآن را به سوی مدعای خود توجیه می‌کنند. آسیب دیگر این است که برای موضوع مورد نظر خود چند آیه پیدا کرده و روی آن بحث می‌کنند درحالیکه برای یک موضوع چه بسا 100 آیه و برای موضوعی دیگر فقط 5 آیه موجود باشد.

در روش استنطاقی شهید صدر با طرح سوال و بدون هیچ پیش فرضی تمامی آیات قرآن را چه موافق و چه مخالف و محکم و متشابه درباره موضوع مورد بررسی قرار می‌دهیم.

شهید صدر در بحث سنت‌های تاریخی و جامعه‌شناسی قرآنی از روش تفسیر استنطاقی استفاده نموده است.

وقتی نگاه و رویکرد متفاوت شود، روش نیز متفاوت خواهد بود و در نتیجه بر روی استنباط مجتهد اثر مستقیم می‌گذارد. این اثرگذاری از دو جهت خواهد بود:

آنجا که نگاه منظومه‌ای نداشته باشیم یک دسته از مسائل دیده نمی‌شوند و برای این مسائل چه بسا احکام جدید خواهیم داشت.

از آنجا که حکم و فتوا نتیجه مقدمات است وقتی مقدمات دقیق‌تر دیده شود ممکن است احکام نیز متفاوت باشند. مانند احکام نزح بئر و 26 ذراع در مقدار مجاز طواف در حج.

ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ
با #مفتاح همراه باشید
@meftaah_com