*بخشی از روایت مربوط به نقش ترک ها در دوران ظهور*
صفحه ۶۲ - عصر ظهور (علامه کورانی)؛ روایات مربوط به انقلاب آذربایجان در رویارویی با ترک ها:
*امام صادق (ع):*
*آذربایجان برای ما لازم است، چیزی در مقابل آن یارای مقاومت ندارد و چون انقلابگر ما قیام کند بسوی او بشتابید؛ اگرچه با چهار دست و پا رفتن روی برف باشد.*
غیبت نعمانی ص۱۷۰
ممکن است از قول امام صادق (ع) که فرمود: «ناگریز از آذربایجان بوده و چیزی در مقابل آن ایستادگی نمیکند» چنین استفاده شود که منظور جنبشی است هدایتگر که در آذربایجان و یا توسط اهالی آن بپا خواهد شد که باید پس از آن، منتظر نشانه های ظهور بود. اما از روایت زیر فهمیده میشود که ممکن است این ماجرا در رویارویی با روس ها باشد:
*از پیامبر (ص) نقل شده که فرمودند:*
*دو خروج از طرف ترک ها رخ دهد که یکی در آذربایجان و دیگری در جزیره واقع شود. عروسان حجله نشین به وحشت افتند؛ در آن هنگام خداوند، مسلمانان را یاری نماید. قربانی بزرگ خدا در میان آنها خواهد بود.*
الملاحم و الفتن ص۳۲
جزیره نام مکانی در حد فاصل بین عراق و سوریه و نزدیک قرقیسیا میباشد.
*اگر این روایت را به تنهایی مورد بررسی قرار دهیم، میتوان گفت که شاید این روایت مربوط به هجوم ترکان مغول به سرزمین های اسلامی باشد، که در نخستین مرحله آن، وقتی به آذربایجان رسیدند آن را ویران ساختند، و سپس در فرات، مسلمانان بر آنها پیروز گشتند و در چشمه جالوت و سایر اماکن، قربانی بزرگی در بین آنان بود.*
اما اگر این روایت را در کنار روایات پیشین قرار دهیم، احتمال دارد که منظور از ترک ها، روس ها باشند و نخستین هجوم آنها، اشغال آذربایجان قبل و بعد از جنگ جهانی دوم باشد و هجوم دوم، هجوم به طرف جزیره است.
*هجوم آنان به آن منطقه، هنگام خروج سفیانی است و مفهوم پیروز شدن مسلمانان در آن درگیری، پیروزی غیر مستقیمی است که با هلاکت دشمنان اسلام بدست خواهد آمد.*