اندیشکده مطالعات یهود

سلمان فارسی؛ از بردگی یهود تا سلمان محمدی (٢)

#سلمان_فارسی براى دیدار با پیامبر (ص) عازم حجاز شد، اما بر اثر برخى حوادث به #بردگى به مردى #یهودى از اهل مدینه (احتمالاً از یهودیان بنی‌قریظه) فروخته و در نخلستان وى به‌کار گرفته شد.

سلمان در این شهر به دیدار پیامبر (ص) نایل آمد و پس از تطبیق ویژگی‌هاى ایشان با ویژگی‌هایى که براى آن حضرت وصف شده بود، #اسلام آورد. سلمان پیش از #جنگ_بدر اسلام آورد، اما چون تا پیش از #جنگ_خندق بَرده بود در جنگ‌هاى بدر و احد حضور نداشت.

سلمان نخستین فرد ایرانى است که اسلام آورد و پس از اسلام‌آوردن در زمرهٔ یکى از نزدیک‌ترین اصحاب پیامبر (ص) درآمد. پیامبر او را در آزادشدن از بردگى یارى کرد و بدین‌گونه سلمان #مولى (آزادکرده) پیامبر شد و از آن پس در غزوات همراه پیامبر شرکت جست.

واقعه‌ای که موجب شهرت خاص سلمان شده است، واقعهٔ #جنگ_خندق است. در این جنگ، سلمان به پیامبر (ص) پیشنهاد کرد که به شیوهٔ ایرانیان به‌هنگام نبرد خندقى گرداگرد شهر مدینه حفر کند و مانع تجاوز مشرکان به شهر شود. پیشنهاد سلمان پذیرفته شد و حفر #خندق به شکست مشرکان انجامید.

پس از رحلت پیامبر (ص)، سلمان در کنار سه صحابى دیگر پیامبر (ابوذر، مقداد، عمار) در حلقهٔ نخستین حامیان خلافت منصوص امام على (ع) جاى گرفت. اطلاق عنوان نخستین شخص از #ارکان_اربعه (شیعه) به او از همین‌روست. جملهٔ معروفِ منتسب به سلمان، «کردید و نکردید»، پس از ماجراى #سقیفه و تعیین خلیفه بر زبان وى جارى شده است.

در مراسم مخفیانهٔ دفن حضرت فاطمه (س)، #سلمان همراه جمعى دیگر، ازجمله #ابوذر، از معدود کسانى بودند که حضور داشتند. او بعدها نیز به نقل روایاتى درباره فضائل امام على (ع)، همچون لزوم دوستى او و سبقت آن حضرت در اسلام‌آوردن، اهتمام داشت.

نویسنده: سیدمحمد عمادی حائری

اندیشکده مطالعات یهود:
@jscenter