﷽
هر روز یک درس از قرآن کریم ۲۴۰
درس امروز منتخب صفحات ۴۷۹ و ۴۸۰
عنوان: بشارت الهی
آیه: «إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ »؛ (سوره فصلت آیه ۳۰)
همانا کسانی که گفتند: « پروردگار ما خدا است» : سپس ایستادگی کردند، فرشتگان بر آنان نازل می شوند (و می گویند) « نترسید و غم مخورید و بشارت باد شما را به آن بهشتی که به شما وعده داده می شود»
مقدمه
انسان ها در پرتو هدایت انبیاء و رسولان الهی چند گروهند:
۱-گروهی همیشه دشمن حقیقت بوده و علم مخالفت و لجاجت با حق سر می دهند و در صدد خاموش کردن نور الهی هستند مانند ابوجهل و ابولهب
۲-افرادی ، در ظاهر دم از دین و ایمان می زنند ؛ ولی در میدان عمل ، سودجو و منفعت طلبند و وقتی در امواج پر تلاطم هواهای نفسانی و شهوات قرار می گیرند، غرق می شوند مانند طلحه و زبیر.
۳-گروهی به یگانگی افریدگار اقرار کرده و به اصول و ارکان توحید معتقدند. دعوت رسول را لبیک گفته و از برنامه های مکتب قرآن پیروی می کنند و در حوادث و موانع و مشکلات دچار هیچ گونه لغزش و انحرافی نمی شوند؛ مانند سمیه و یاسر که در گرمای شدید عربستان زیر شکنچه های سخت دست از ایمان خود برنداشته و استوار ماندند و یا با شعار « احد ، احد» به دیدار باقی و ملکوت اعلی شتافتند. آیات قبل سرگذشت گروه اول و دوم را بیان کرد ولی آیه مورد بحث عاقبت گروه سوم را بیان می کند.
واژه ها:
استقاموا: استقامت کردند (فعل ماضی از ماده « قوم» باب استفعال)
تتنزل: فرود می آید (فعل مضارع از ماده « نزل» باب تفعل)
لا تخافوا: نترسید (فعل نهی از ماده « خوف»)
توعدون: وعده داده می شوید (فعل مضارع مجهول از ماده « وعد»)
نکات تفسیری
۱-اقرار وحدانیت
انسان موحد و مومن، نه تنها در مقام عمل، بلکه در بیان و گفتار هم باید به وحدانیت خدا اقرار کند. نخستین شعار پیامبر اکرم ص هنگام بعثت « قولو لا اله الا الله تفلحوا» بود و یکی از مراحل ایمان، اقرار با زبان است. و در جمله « ربنا الله» که به معنای توحید و نفی شرک است ؛ کلمه « رب» بر لفظ جلاله الله که مستجمع صفات کمال است مقدم شده، تا انحصار ربوبیت در الله و نفی پرستش غیر خدا را برساند؛
۲-استقامت در عمل
لازمه استقامت، ایمان به ارسال رسل و انزال کتب و امامت امامان اطهار ع است و عمل به تمامی احکام واوامر و نواهی خداوند است. باید تا آخرین نفس و لحظه مرگ در مسیر مستقیم الهی ثابت قدم بود و دچار هیچ گونه انحراف و لغزشی نشد (واستقم کما امرت و لا تتبع اهواهم) و آن چنان که مأمور شده ای استقامت نما و از هوی و هوس های آنان پیروی مکن همان گونه که در نماز، دست کم روزی ده بار از خداوند می خواهیم : « اهدنا الصراط المستقیم» ما را به راه راست هدایت کن» محمد بن مسلم از حضرت امام صادق ع درباره این آیه پرسید، حضرت فرمود: « یعنی کسانی که بر امامان یکی پس از دیگری استقامت ورزیدند ...» محمد بن فضیل از امام رضا ع پرسید: « استقامت چیست؟» فرمود: « استقامت به خدا سوگند همین ولایتی است که شما شیعیان دارید»
۳-بشارت فرشتگان در دنیا و آخرت
بعضی ازمفسرین گفته اند: نزول فرشتگان بر مومنان با استقامت به هنگام مرگ و انتقال از این جهان به جهان دیگر است، جمعی دیگر از مفسران نیز گفته اند: فرشتگان در سه موقف: « به هنگام مرگ» و « به هنگام ورود در قبر» و « به هنگام زنده شدن در رستاخیز» به سراغ مومنان می روند. اما حقیقت این است که این بشارت ها دایمی و همیشگی است زیرا « تتنزل» فعل مضارع است و بر استمرار دلالت می کند، آیه نیز هیچ قید و شرطی ندارد و کلام فرشتگان در آیه بعد که می گویند: (نحن اولیاوکم فی الحیاه الدنیا و فی الاخره) ما یاران و مددکاران شما در زندگی دنیا و آخرت هستیم همیشگی بودن بشارت های فرشتگان را تأئید می کند. بنابراین نزول فرشتگان هم در دنیا است همانطور که خداوند پنج هزار فرشته را برای یاری مسلمانان در جنگ بدر نازل کرد و هم در هنگام ورود به قبر و هنگام زنده شدن در رستاخیز که روایات به آن اشاره نموده است.
۴-تفاوت خوف و حزن
خوف و ترس، مربوط به حوادث بیمناک و سختی است که مومنان در آینده در پیش دارند، از قبیل سکرات مرگ ، قبر ، قیامت و ... ولی حزن مربوط به حوادث ناگوار گذشته است از قبیل گناهان از دست دادن ثواب و ... چون حوادث سخت آینده بسیار مهم است و بر هر انسانی مشکل است ، خوف، بر حزن مقدم شده است موحدان بااستفاده از امداد الهی و نزول فرشتگان ، در سیطره ترس و اندوه قرار نمی گیرند.
۵-نقش فرشتگان
قرآن مجید فرشتگان الهی را دارای مأموریت هایی در جهان آفرینش می داند از جمله تدابیر امور : « فالمدبرات امرا آنها که امور را تدبیر می کنند» نگهبانی « یرسل علیکم حفظه » ثبت اعمال « ما یلفظ من قول الا لدیه رقیب عتید) تبلیغ وحی (رسول کریم) مأموران قبض روح (یتوفاکم ملک الموت) حاملان عرش (یحملون العرش) مأموران بهشت (والملائکه یدخلون علیهم من کل باب ) نگهابانان دوزخ (علیها تسعه عشر) از جمله مأموریت های فرشتگان الهی، نازل شدن بر مومنان با استقامت است که اثر این نزول در روحیه مومنان و روشنایی دل آنان ، قابل لمس است.
پیام ها
۱-استقامت در کنار ایمان، ارزش است و گرنه کفار نیز بر باطل استقامت دارند (قالوا ربنا ثم استقاموا)
۲-بالاترین هدیه آسمانی که فرشتگان برای مومنان مقاوم می آورند، آرامش روحی و روانی است (الا تخافوا و لا تحزنوا و ابشروا)
۳-نزول فرشتگان الهی، بر غیر پیامبران که اهل ایمن و پایداری هستند (ان الذین قالوا ربنا ... علیهم الملائکه)
منبع: تفسیر همراه
@balaq_ir|بلاغ| http://balaq.ir